Portretten

Ik kom wel eens in een museum. Dat is aangenaam tijdverdrijf, mits de instelling niet is verbouwd om het voor kinderen aantrekkelijk te maken. Musea met een historische afdeling hebben vaak een verzameling portretten. Notabelen, alleen of in een groepje. Nu komt het wel eens voor dat ik bij mijn beschouwing van zo’n stijve regent gestoord wordt door twee vriendinnen op oudere leeftijd die verzuchten dat het betreffende portret goed getroffen is.

Ik ben getraind om mijn natuurlijke onbehouwenheid in te tomen, dus ik zeg niks. Maar eigenlijk wil ik ze toesnauwen: “Hoe kan je dat in godesnaam weten, belegen kunstluizen? Je kent die man niet persoonlijk. Hij is al heel lang dood. Misschien was die man wel een goedmoedige sul, maar omdat hij zo lang moest poseren heeft hij nu zo’n benepen mondje gekregen. Dat stomme misverstand dat een portrettist de ziel van een mens kan vastleggen! En bij moderne portretten is het nog erger. Dan heeft zo’n persoon allemaal groen en paars in zijn gezicht. Dat zou alleen maar kloppen bij een kleuter die net potjes Olvarit met spinazie en bietjes heeft proberen leeg te lepelen. Je mag hopen dat een portret lijkt, maar de persoonlijkheid van iemand zit in de beweging en niet in de stilstand. Misschien is het móói portret, maar de psyche van een mens is niet in verf te vangen! En overigens ook niet met een camera!”

Maar dat zeg ik niet en met een beleefde groet vlucht ik de zaal uit.