De Waarheid over Hans Brinker

Ik zal het nog één keer uitleggen: Hans Brinker heeft niet zijn vinger in de dijk gestoken. Hans Brinker is de hoofdpersoon van een boek van Mary Mapes Dodge (1831-1905), een Amerikaans schrijfster. Titel: Hans Brinker, or, The silver skates (1865). Hans is een goede jongen, zoals je er tegenwoordig niet veel meer hebt. Hij komt uit een kansarm gezin, maar hij handelt niet in verboden stoffen, noch berooft hij oude vrouwtjes. Zijn vader ligt vanwege een ongeluk wezenloos op bed. Hans probeert daar iets aan te doen. Hij benadert daartoe dokter Boekman, een nors maar talentrijk arts. Hij probeert de dokter over te halen zijn vader te bezoeken door hem het geld aan te bieden dat hij gespaard heeft om schaatsen te kopen. De dokter wijst die armzalige penningen van de hand – hij is natuurlijk geen geldwolf – en zorgt er voor dat vader beter wordt. Hij wordt volgens zijn zeggen al rijkelijk beloond door Hans ‘Dank U, dokter.’ te horen zeggen. Ik stel voor dat dit boek verplichte kost wordt op alle artsenopleidingen in Nederland.

De andere ambitie van Hans is het winnen van de zilveren schaatsen. Het mooie van het verhaal is dat hij ze niet wint: hij laat de overwinning aan iemand anders, overigens ook een sympathiek persoon. Ter compensatie van de familie Brinker laat de schrijfster wel zijn zusje Greetje de meisjeswedstrijd winnen. Ook vindt de familie plotseling ergens geld, zodat Hans kan gaan studeren en zelf later ook een beroemd arts wordt.

Maar hoe zit het nu met dat gat in de dijk? In hoofdstuk 18 komt een leesles voor op een school in Engeland. Dat ga ik verder niet uitleggen, lees het boek zelf maar. Het is levendig geschreven en u leert veel over de arme maar nobele Hollanders van een tijd geleden. In die leesles wordt een verhaal voorgelezen over een naamloos jongetje uit Haarlem, de zoon van de sluiswachter. Op de terugweg van een tocht waar hij een blinde man eten heeft gebracht (!), ziet hij water door een dijk sijpelen. En ja hoor, hij steekt zijn vinger in het gat en redt zo Haarlem en omstreken. Een monument waardig, natuurlijk, MAAR ZEG NOOIT MEER DAT DAT JONGETJE HANS BRINKER HEET, BEGREPEN! En gaat over tot de orde van de dag.