Falsifiëren voor iedereen

Omdat niet iedereen weet dat Karl Popper de belangrijkste wetenschapsfilosoof aller tijden is, zal ik hem even snel voor iedereen toegankelijk maken. Stel dat u een theorie over de wereld heeft, bijvoorbeeld ‘iedereen die in god gelooft, is een halve zool’. Definieer voor uzelf zo goed mogelijk wat een gelovige en wat een halve zool is. Iemand die Popper niet kent, vindt dan overal gelovigen die halve zolen zijn. Zo iemand kan wat dit betreft de rest van zijn leven achterover in zijn leunstoel liggen, genietend van zijn gelijk. Op zichzelf is er niets tegen een warme zitting van vooroordelen, en zolang u het maar geen wetenschap noemt, zal Popper zich niet in zijn graf omdraaien. (Ik heb nooit begrepen waarom een lijk het erg zou zijn als hij beweegt, maar dit terzijde.) Als u wel enige wetenschappelijke pretentie heeft, raadt Popper u ten strengste aan op zoek te gaan naar een gelovige die geen halve zool is. Met andere woorden: probeer uw theorie te falsifiëren. (Hieruit volgt dat elke theorie een voorlopige is, behalve als het onderzoeksgebied nauw omschreven en overzichtelijk is. ‘Er staat geen kameleon op mijn hand’ is een wetenschappelijke uitspraak, want hij is falsifieerbaar. In dit geval is kijken onvoldoende, want het zijn meesters in vermomming, maar de truc met de vlieg lukt altijd. Inderdaad, de uitspraak was wetenschappelijk, maar fout.) Handhaaf gerust uw theorie, als u maar blijft zoeken naar de onjuistheid ervan. Ondertussen wint uw theorie aan waarde.

Wetenschappelijk bent u nu gegroeid. Ik wil nu echter een stap doen, die Popper niet leuk zal vinden. (Omdraaien, Karl!) Ik wil u aanbevelen om de falsificatiemethode toe te passen op het dagelijks leven, met name op het gebied van emoties, meningen en tobberijen waar u last van heeft. U staat natuurlijk altijd in de verkeerde rij. Dat kan natuurlijk niet waar zijn, want iedereen denkt dat en we staan niet met zijn allen in de verkeerde rij. Als deze logica u ontgaat, moet u eens de keren gaan tellen dat u niet in de verkeerde rij staat. Als u denkt dat uw man u bedriegt, probeer dan niet alles wat hij doet als bewijs te zien voor zijn ontrouw, maar zoek tekenen van zijn liefde en trouw voor u. Bloemen en pikant ondergoed zijn dat niet. Als u denkt dat Herman van Veen een groot artiest is, let dan eens op zijn vibrato. Vindt u uzelf de leukste, aardigste, slimste etc. mens ter wereld, zoek dan de halve zool in uzelf. Ziet u wel, het werkt. Dank Popper en leve zijn profeet.

(AB)