Geluk

Als ik mijn leven een cijfer zou moeten geven qua geluk, dan kom ik op een tien. Op een schaal van nul tot tien. Is de schaal honderd dan haal ik niet de honderd, achtennegentig schat ik, want je moet niet volmaakt willen zijn, maar dat heeft te maken met afronden. Ik ben dus heel gelukkig. Ik ben de gelukkigste mens die ik ken. Er zijn nogal veel mensen die ik niet ken, mondiaal gezien, dus het zegt niet zoveel, maar ik denk dat ik lekker scoor.

Kan ik daar iets aan doen? Of heb ik daar iets voor gedaan? Ik heb laatstelijk weer eens op internet een college gevolgd en de dienstdoende wetenschapper, in dit geval prof dr. Meike Bartels, die biologisch psycholoog is, vertelde mij een hoop interessante dingen. Mijn conclusie is, na het college, dat ik er niets aan kan doen, aan dat geluk. Zo ben ik nu eenmaal. Op mijn chromosoom 5 liggen twee genen die positief werken en op chromosoom 20 ligt ook nog een goeie. Dit is allemaal het resultaat van big data onderzoek. Dat houdt in dat we over de gehele wereld onderzoeken bij elkaar voegen en daar conclusies over trekken.

Nu luister ik altijd met een half oor en het lijkt me verstandig dat ik prof. Meike nog een keer ga beluisteren, maar het is me duidelijk geworden dat 40% van ons geluksgevoel komt door onze genen. Uit elkaar gehaalde eeneiïge tweelingen lijken meer op elkaar dan niet uit niet-gehalveerde twee-eiïge tweelingen, qua geluk dan. Nu schijnt het gemiddeld zo te zijn dat hoog opgeleiden die van elkaar houden en bovendien in de gelukkige genen zitten een grotere kans hebben om gelukkige kinderen voort te brengen.

Maar helaas is dat gemiddeld. Dat zegt niks over mij en ook niet over u. We moeten dieper gaan. Er bestaat ook zoiets als omgeving. Slechte vrienden leveren slechte mensen op, bijvoorbeeld. Veel drugs zijn ook niet goed.

En er bestaat natuurlijk ook iets als geluk hebben. Dat is een heel andere sector dat heeft met toeval te maken. Door toeval kwam ik in mijn geboortewijk in aanraking met een jongetje dat in mijn slimheidssector zat. Deze inmiddels met mij gegroeide persoon zie ik nog steeds en we houden nog steeds van elkaar. Dat is toeval met inspanning. Wij katholieken hebben een zegswijze ´Je moet wel met de genade meewerken.´

De kans is groot dat u, als lezer, ongelukkiger bent dan ik. Dat zeg ik niet goed: u bent niet zo belachelijk met uzelf ingenomen als ik met mezelf en dat siert u. Als u nu uw abonnement wilt opzeggen, begrijp ik dat. Dat is ook een punt voor de gelukkigen, ze menen alles te begrijpen. Dat is een illusie, maar je moet jezelf het juiste sprookje vertellen, zoals de psychiater van mijn dode vriend Herman zei.

Welke idioot gaat nu godsnaam over zijn eigen geluk vertellen. Ik dus. Zei de gek. Maar ik wil toch even terugkomen op de wetenschap. Past u dus vooral goed op op uw omgeving, maar ook dat is genetisch bepaald. Als ik ergens in een weiland een wit vlekje zie terwijl ik met een auto voorbij snel, dan overkomt het mij dat ik een grote zilverreiger zie. Het ziet eruit als een blauwe reiger, het doet als een reiger, maar het is wit. Grote zilverreiger dus. Daar word ik blij van. Een ander mens hoort aan het geluid van een motor welke auto achter hem zit. Daar wordt hij dus blij van, want de illusie van begrip maakt ons gelukkig.

Sommige mensen zijn beter in geluk dan anderen. Goeie genen, goeie ouders, veel geluk. Want ik moet u ook nog vertellen dat er een heleboel genen zijn die aangezet kunnen worden door omstandigheden. Heel veel genen doen gewoon niks, maar als er iets speciaals gebeurt, gaan ze aan, Ze worden getriggerd door de omstandigheid.

Als u de rommel in uw huis opruimt, wordt u gemiddeld gelukkiger. Als u alleen maar leeft van een uitkering of erger, bent u waarschijnlijk ondermaats gelukkig. Als u mensen geen bedankje stuurt voor leuke dingen die ze u hebben aangedaan, hebt u pech. Dit is gemiddelde wetenschap. Als u elke dag doet aan reflectie en uw zegeningen telt, geeft u uw leven waarschijnlijk een cijfer boven de zeven. Als u ook nog vandaag iets vriendelijks voor iemand gedaan heeft, zult u een acht geven. Aan datzelfde leven.

Het is zo simpel. Probeert u gewoon op mij te lijken, dan komt het misschien allemaal wel goed.