Koken op tv

Ik kijk nog niet zolang televisie. Pas twintig jaar. Ik kreeg last van een heup en kon amper de deur uit. Ik vroeg aan vrienden of die niet een oude tv over hadden. Die kreeg ik. Je gaat dan ook alles kijken. Het is een visueel avontuur als je beginnend kijker bent. Die lol gaat snel over, zeker als je naar de Nederlandse programma’s kijkt. Later bleek dat de BBC vaak leuker was. Die maakt programma’s over herdershonden (A Man and his Dog.) Of bijvoorbeeld Two Fat Ladies.

Dat was een serie over twee wat oudere dames die zich per motor met zijspan door Groot-Brittannië vervoerden om voor grote groepen mooie maaltijden klaar te maken. Ze verachtten alle moderne dieetregels over cholesterol en dergelijke. Ze hielden van groots eten. Dat moest zwaar van smaak zijn. Veel room en boter. Ze hielden van roken en drinken. Vegetarisme vonden ze ridicuul. ( “Delicious, despite its vegetarian overtones.” ) Ik denk dat de dikke dames het eerste kookprogramma maakten dat ik kon waarderen. We hadden ook op de BBC Keith Floyd, die – altijd met een glas wijn in de hand of aan de mond – op stranden op tropische locaties een plaatselijk gerecht uitprobeerde, lichtelijk brallend. Misschien was hij geen briljante kok, maar hij was een persoonlijkheid en leverde een amusant programma.

Ik zal ongetwijfeld wat gemist hebben, maar Joop Braakhekke was voor mij de eerste Nederlandse kok die kookte met persoonlijkheid. Een beroepskookhomo. Koken kreeg door hem iets rellerigs. Hij maakte regelmatig fouten of verkocht kookonzin, maar hij hád toen iets, iets authentieks. Eigenlijk mocht ik hem wel, hoewel dat niet bon ton was. Ik zie hem nog wel eens op de tv, maar dan maakt hij nichterig reclame voor inferieure zoutjes. Jammer.

In Groot-Brittannië bestaat een kok, Gordon Ramsey, die vond dat hij zoveel verstand had van het runnen van restaurants dat hij een kookprogramma ging presenteren, Kitchen Nightmares geheten, waarin hij restaurants op de rand van een faillissement van de ondergang probeerde te behoeden. Gordon is een vuilbekker die grammaticaal erg creatief met het woord fuck omspringt. “This is the worst fuckin’ meal I ever had,” is een van zijn geliefde uitdrukkingen. Het komt er natuurlijk op neer dan niemand fatsoenlijk kan koken, behalve Gordon zelf. Inmiddels is hij zelf failliet, hoorde ik laatst.

In Nederland hebben wij Herman den Blijker. Die heeft programma’s als Herrie met Sterren, Herrie in je huiskamer, Hermans kookeiland en Mijn tent is top. Herman is ook niet in zijn eerste krachtterm gestikt, maar gelukkig is hij slecht te verstaan, want hij heeft altijd een bolknak in zijn hoofd. Hij heeft vaak naar Gordon gekeken. De hoofdredacteur van dit tijdschrift heeft eens in een restaurant van Herman een kopje vissoep gegeten. Te duur en te zout. Kijk naar je eigen, zouden wij onze mederotterdammer willen toevoegen.

En dan hebben we tegenwoordig al die kookwedstrijden waarin goedwillende koks door een slechtwillende jury worden afgekraakt, omdat ze bijvoorbeeld suiker in de salade hebben gedaan. Dat schijnt niet te mogen. Nare programma’s die met suggestieve editing en dito muziek het publiek van zappen proberen te weerhouden Doe toch niet zo moeilijk! Koken moet geen drama zijn.

Op de Belg hebben wij Jeroen Meus die lievelingsgerechten van bijvoorbeeld Johnny Cash en Freddy Mercury gaat namaken. Op locatie. Een sympathiek idee. Gemaakt door een niet-arrogante kok. In een ander programma legt hij in een kwartier uit hoe iedereen een Gentse waterzooi kan maken. Wij zijn erg voor Jeroen Meus.

Wij kijken nog steeds met enig genoegen naar Nigella Lawson, die vindt dat koken erotisch is. En Jamie Oliver kookt voornamelijk voor vrienden. Dat doet hij adequaat.

Koken is een vaardigheid die helaas niet iedereen beheerst. Het is geen kunst, net zo min als journalistiek en modeontwerpen, om maar iets te noemen.

Ik duik nu maar even de keuken in. De camera laat ik uit.