Waarom waarom?

Misschien is de waarom-vraag voorbehouden aan de menselijke soort. Onze poes heeft een mauwtje als hij niet naar buiten mag dat erg veel lijkt op waarom. Waarom mag ik niet naar buiten, meen ik hem te horen mauwen. Ik heb zelfs wel eens de neiging om hem te antwoorden, dat ik zo weg moet, de deuren gesloten moeten blijven vanwege onverlaten die huisraad willen stelen, dat het me spijt en volgende keer beter. Toch ben ik er van overtuigd dat dit pure projectie is.

Het probleem van de menselijke hersens is dat ze te groot zijn. Veel meer dan nodig is om de normale zoogdierfuncties te vervullen. Er is een interessante theorie van de neurobioloog William H. Calvin, die stelt dat onze hersens zo groot geworden zijn door het gooien van voorwerpen naar prooidieren. Stel: om iets te kunnen raken op x meter afstand hebben we y hersencellen nodig, maar op 2x afstand hebben we y² hersencellen nodig, omdat er twee dimensies zijn in het raakvlak. Per verdubbeling van de afstand moeten de hersencellen in aantal kwadrateren. Voor goed te kunnen mikken heb je veel hersencellen nodig. Het bewerken van de gooivoorwerpen zorgde weer voor een vergroting van de hersenen. Het maken van een ingewikkeld stuk gereedschap vraagt evenveel ‘handigheid’ als voor een meer ingewikkeld stuk gereedschap, maar er is meer intelligentie nodig. Het type hersencellen om gereedschappen te ontwikkelen, is tevens belangrijk voor het ontwikkelen van taal. We zouden kunnen zeggen dat onze bètakant de alfakant faciliteert. Taal heeft het grote voordeel dat mensen hun hersens bij elkaar kunnen voegen, waardoor de afzonderlijke hersens ook weer kunnen groeien. Ik denk dat uitvinden verslavend werkt en als je niet iets praktisch kunt maken, ga je maar nadenken, om de verveling tegen te gaan. En dan is een ‘waarom’ voor de hand liggend. Van ‘waarom is de hemel blauw’ tot ‘waarom val ik altijd op de verkeerde mannen.’ We hebben natuurlijk ook nog wat, waar, wanneer en hoe. Ook amusant.

Overigens, het ‘waarom’ van kinderen is geen vraag naar de oorzaak van dingen, maar een uitnodiging tot een verhaal, kannie schelen wat het is, als het maar leuk is.