Zelf

In het rijtje smoezen van de brug stond open, mijn oma is overleden, ik ben zonet vader geworden, de hond heeft mijn huiswerk opgegeten en ik was dronken is natuurlijk de mooiste: ik was mezelf niet. Het zal u allen welereis overkomen zijn dat een op het eerste oog verstandig individu een beroep deed op dit vreemdsoortig alibi en serieus beweerde dat er klaarblijkelijk diverse soorten zelven zijn, echte en niet echte. Dit fenomeen is waarschijnlijk te verklaren dat de gemiddelde mens een vreemd beeld van zichzelf heeft als verstandig, nobel en waarachtig. En als er stoornis komt in dit beeld, dan zou men zichzelf niet meer zijn. “Ja, edelachtbare, normaal beroof ik geen oude vrouwtjes, maar ik was mezelf niet.” “Liefje, luister nou eens, je weet dat ik dol op je ben en er is geen ander, maar toen ik het met je zus deed, was ik mezelf niet.” “Ik stem altijd op een fatsoenlijke partij, maar toen ik dat hokje van Fortuyn rood maakte, was ik mezelf niet.”

Het utopische beeld wordt door het individu zelf verstoord, maar die heeft de euveldaad niet verricht. Het was iemand anders. Mijn ik was even op vakantie en op die lege plek ging nou net iemand anders zitten, dus ik kan er niets aan doen. Er schijnen rechters te zijn die daar intrappen. Er zijn zelfs door de verdediging te hulp geroepen geesteswetenschappers, die beweren dat iemand wel ereis zichzelf niet is, maar het moge duidelijk zijn dat de psychiatrie, net zo min als de rechtenstudie, zelden de naam wetenschap waard is.

In een wat mildere vorm komen wij het verhaal zichzelf niet te zijn tegen bij mensen die een leukere jeugd gehad zouden willen hebben, dan die ze kregen. Natuurlijk is opvoeding van invloed op een persoon, maar het is wel jouw opvoeding. Het is voorstelbaar dat iemand die als baby veel geknuffeld is, later anderen gaat knuffelen, maar niet noodzakelijk. Het is voorstelbaar dat iemand die door zijn vader regelmatig in elkaar getremd werd, later dat bij anderen gaat doen, maar niet noodzakelijk. Er heerst de idee, dat er een eigenlijk zelf is, dat geperverteerd is door opvoeding en andere ervaringen en er dus een vals zelf over is gebleven. Het is duidelijk dat een hoop mensen een aangenamer karakter zouden willen hebben, maar dat onaangename karakter is wel volledig van hunzelf en van niemand anders.

Men is altijd zichzelf, inclusief het slechte, het valse en het lelijke. Men is de optelsom van zijn lichaam, zijn ervaringen, gedachten en daden. Leuk is anders, maar we moeten het er maar mee doen. Maar gelukkig hoeft u nooit meer krampachtig u zelf te zoeken. U bent het al. Nou er nog van leren houden.