Die jongens en een enkel meisje van Geen Stijl kunnen er ook niks aan doen dat ze wit, onopgevoed en niet zo slim zijn. Aan hun kleur en IQ kunnen we niets doen, maar opvoeden kan wel. Al die platte woorden die ze gebruiken zouden beter vervangen kunnen worden door wat beschaafdere termen.
Op verjaardagen, van die kringbijeenkomsten in de jaren vijftig, werden op gegeven moment na een paar alcoholische versnaperingen moppen verteld. De protagonist was ene Sam en de antagonist was ene Moos. Ze liepen vaak in de Kalverstraat, een locatie die mij onbekend was. Sommige moppentappers lieten die twee met een...
Ik ben keurig opgevoed, dat wil zeggen dat ik met mes en vork moest eten en met twee woordjes moest spreken. Op een vraag volstond nooit een simpel ja of nee, maar het was ’ja, meneer’ en 'nee, mevrouw’. Je ouders en alle andere volwassenen sprak je aan met u. Ik had een oom die maar negen jaar ouder was dan ik en die ik met zijn voornaam aansprak. Dat was een zeldzaamheid; in mijn klas van de lagere school was een jongen die een oom had die jonger was dan hij en die hij met u moest aanspreken.
Als je jarig was, mocht je trakteren op de lagere school. Natuurlijk je klasgenootjes, die meestal tover- of zuurballen kregen. Twee voor vijf cent, dus niet echt goedkoop. De vriendjes van dat moment kregen er twee, want verschil moet er zijn en we moeten tegen iedereen aardig zijn, maar sommigen zijn aardiger dan anderen en dat mag in een beloning uitgedrukt worden. Als je eigen klas was gefêteerd, dan mocht je de andere klassen langs om eventuele sympatiekelingen ook een bal te geven. De dienstdoende onderwijzers werden getrakteerd op sigaretten. Op een enkele uitzondering na, rookte iedereen.
Nu u misschien binnenkort wordt uitgenodigd op een feestje bij de nieuwe vorst, is het handig om te weten wat de etiquette aan het hof is. Als u binnenkomt, geeft u uw jas af bij de garderobe. Die is gratis en u krijgt geen nummertje. Als u slecht ter been bent, is het toegestaan uw stok of rollator mee te nemen naar de ontvangstruimte, maar niet uw paraplu. Dames mogen hun hoed ophouden, maar liever niet, zeker niet als hij druipt van de regen. Joodse mannen mogen ook hun hoed ophouden, evenals Sikhs hun tulband of anderszins als uw geloof het voorschrijft. Als uw geloof niets voorschrijft dan dient u als man blootshoofds te zijn.
Je krijgt soms bij supermarktslaatjes een bijpassend bestekje. Het bijzondere ervan is dat er een schepje aan beide zijden van de steel zit. Dan krijg ik visioenen van een slaatjesfabrikant die een ergonoom heeft ingehuurd. Die heeft al snel door dat het kiezen tussen een steel en een schep van een lepeltje tijd kost, zeker als je employé’s slecht betaald en niet al te intelligent zijn. Dus maken wij een symmetrisch schepje. Dat scheelt fracties van secondes. En al die fracties bij elkaar, dat bespaart heel veel geld.
Wij gingen vroeger met mijn ouders wel eens naar een naturistencamping in Zuid-Frankrijk. Ik vond het geheel normaal dat alle volwassenen daar in hun nakie rondliepen. Wijzelf mochten dat overigens maar een uurtje per dag, anders zouden we totaal verbranden. Het leuke daar was de ijscoman die een keer per dag langskwam en die had natuurlijk al zijn kleren aan.
We zijn natuurlijk allemaal welopgevoede mensen met goede manieren. We dringen niet voor in de rij, spugen niet op iemands schoenen en de oplawaai die wij voor een veertienjarig ettertje in onze gedachten hadden, houden wij daar. Als klein kind waren wij nog onfatsoenlijk: altijd haantje de voorste, we rochelden desnoods tegen de wind in en wie er voor onze voeten liep die kreeg een schop.
Tukker & Everwijn Instituut