Ik heb het nooit zo leuk gevonden om kind te zijn. Het kindschap heeft een aantal duidelijke nadelen: anderen zijn jou de baas, je hersens zijn beperkt en je leeftijdgenoten deugen niet. Als het kindschap zo leuk was, zouden kinderen niet zo vaak huilen. Je moet allerlei dingen doen en leren, waar je het nut niet van inziet. Alle volwassenen die je tegenkomt, zijn beter dan jij in vrijwel alles. Het kindschap is een frustrerend tijdperk.
Ik sprak laatst met een vriend van mijn vader en die bleek afgestudeerd te zijn als dokter. Ik kende hem alleen als dichter. Daar vind ik hem heel goed in. Hij verkoopt niet en hij paste vroeger wel eens op mij als mijn ouders weer eens naar een voorstelling moesten. Hij kon heel goed een bloedneus stelpen en vertelde prachtige verhalen, waardoor ik niet kon slapen.
Mijn vader was geabonneerd op de ‘Doe het Zelf (in huis en tuin)’. In de jaren vijftig waren de mensen arm en Ikea bestond nog niet, dus waren twee handige handen een zegen voor een huishouden. Het gaat hier uiteraard over de handige handen van vader, want moeder hoorde handig met naald en draad te zijn en bovendien een keukenfee die van een paar ons half-om-half gehakt, een kilo aardappelen en een ui een fantastische ovenschotel voor vier personen wist te toveren. Moeders hadden hun eigen bladen om deze vaardigheden te ontwikkelen.
Het/luchtalarm/gaat.//Ik/kijk/naar de lucht.// Ik/ weet/ wat ik/moet doen.//Ik/moet/vluchten.// Maar/ waarheen/ moet ik/vluchten? U heeft het misschien niet gelijk door, maar dit is een gedicht. Bij elk schuin streepje begint een nieuwe regel en elk dubbel streepje is een witregel. Dan hebben we ineens zeventien regels. Dat schiet op. Een nogal flauwe uitspraak in proza krijgt het kunstzinnige van de poëzie. De dichter Jan Arends grossierde in dunne gedichten en hij heeft betere gemaakt dan bovenstaande, maar meestal is het toch in stukken gehakt proza, zoals mijn vriend J. het noemde.
Ik vier altijd mijn verjaardag. Traditie. Het geeft altijd een tevreden gevoel om een avond lang koning te zijn in je vriendenrijk. Het geeft ook een rijk gevoel. Je geeft vrienden de gelegenheid om te kunnen genieten van je andere vrienden. Soms ontstaan nieuwe vriendschappen. (In het ergste geval hebben ze jou dan niet meer nodig, maar dat komt gelukkig zelden voor.) Ik leen zelf ook graag vrienden van anderen. Als iemand met jou bevriend is, zal hij hoogstwaarschijnlijk een goede smaak hebben.
Op gegeven moment ging mijn moeder dood. Dat is een paar jaar geleden en ik weet tot mijn schande niet wanneer dat precies is geweest. En nu ik zie dat ik ‘tot mijn schande’ schrijf, weet ik gelijk dat dit onzin is. Het feit dat je geen innerlijke agenda hebt met de data van geluk en verdriet, betekent niet dat je geen betrokkenheid aangerekend kan worden.
Ik kan de elfjarige wiens ouders niet het gymnasium hebben gedaan, aanraden om zelf wel dit type onderwijs te gaan volgen. Sommige ouders willen wel eens het huiswerk overhoren. Ik weet niet of dit tegenwoordig nog gebeurt, maar mijn moeder was er zo een. Een keer niet gelovend dat ik mijn huiswerk al zo snel gedaan had, wou ze mij overhoren. Helaas voor haar was het Grieks. Dit kon zij natuurlijk niet lezen, de schat. Op dat moment weet je dat je verder dan je ouders bent gekomen.
Wij waren vroeger een net gezin, allejezus, wat waren wij een net gezin! Zeker aan de buitenkant en in dit geval bedoel ik het letterlijk, de manier waarop wij ons kleedden. Mijn ouders trouwden in 1948. Vergeleken bij tegenwoordig was er zware armoede: er was een tekort aan alles. Dus er was ook weinig stof te krijgen voor een trouwpak voor mijn vader.
Tukker & Everwijn Instituut